پرونده اشیای خوروین در اسکاتلند
بعد از گذشت ۲۶ سال از زمان تشکیل دادگاه بروکسل برای بازپسگیری اشیای تاریخی خوروین، هنوز این دادگاه به نتیجه خاصی برای صدور حکم نرسیده است.
امید غنمی" مدیر کل حقوقی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان این مطلب گفت: آخرین جلسه دادگاه استیناف بروکسل دو هفته پیش تشکیل شد و این دادگاه نیز به نتیجه خاصی برای پرونده اشیای خوروین نرسیده است.
وی با بیان این نکته که مرکز خدمات حقوقی ریاست جمهوری به عنوان شاکی این پرونده است، افزود: در این پرونده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان مالک و پیگیر پرونده اقداماتی را انجام داده است، اما تاکنون نتوانستیم برای بازپس گیری اشیای خوروین با وراث خانم ولفکاریونس-مدعی مالکیت اشیا- به توافق برسیم.
غنمی خاطرنشان کرد: اشیای خوروین داخل ۹صندوق قرار دارد که درب تمامی صندوق ها پلمپ است و تنها می دانیم که این صندوق ها به سفارش خانم ولفکاریونس که اکنون در قید حیات نیست و توسط یک دیپلمات بلژیکی از کشور خارج شده است.
به گفته مدیر کل حقوقی، ایران در سال ۱۹۸۱به محض اینکه از وجود این اشیا در بلژیک مطلع شد، اقدام به توقف فروش کرد.
وی درباره محتوای صندوق ها گفت: درب ۹ صندوق عتیقه بسته مانده است و ما تنها می دانیم که این اشیا به صورت غیرقانونی و قبل از انقلاب از کشور خارج شده است.
بنا بر این گزارش، سایت تاریخی ۹ هزار ساله خوروین در ناحیه مرکزی در حدود ۸۰ کیلومتری شمال غربی تهران در شمال جاده کرج به قزوین و در شهر ساوجبلاغ قرار دارد. بررسی های صورت گرفته در منطقه حدود ۶۰ تپه باستانی را نشان می دهد که طبق گزارش های ارایه شده توسط کارشناسان می توان با کشف آهک در منطقه که احتمال آن دور از ذهن نیست، قدمت آن را به پیش از تاریخ باستان مصریان رساند.
خاطر نشان می شود که این محوطه باستانی یک بار در سال ۱۳۲۸ هجری شمسی توسط محمود راد و علی حاکمی حفاری شد و آخرین پژوهش های علمی و اصولی در سال ۱۳۳۳ توسط تیم باستان شناسی بلژیکی انجام گرفت و در این حفاری ها آثار بسیاری از ایران خارج و به بلژیک منتقل شد.
در میراث آریا آمده ، دادگاه بروکسل که دو هفته پیش برگزار شد، مربوط به خروج غیرقانونی اشیای عتیقه ای از ناحیه "خوروین" است که درسال ۱۹۶۵از ایران توسط یک خانم فرانسوی به نام "ولفکاریونس" که اکنون در قید حیات نیست و به دلیل ازدواج با یک پزشک ایرانی دارای ملیت ایرانی نیز بوده، از ایران خارج شده است.
مرکز مزبور که تحت نظر معاونت حقوقی و امور مجلس رئیس جمهوری عهده دار نظارت بر دعاوی دستگاه های دولتی و معاضدت آنها است ، پیشینه این دعوی را شرح داده است.
مرکز مزبور سال های ۱۹۴۰- ۱۹۵۰میلادی مصادف با کشف منطقه باستانی خوروین بوده است. دراین سال ها در بازار سیاه عتیقه تهران ، اشیایی که بطور غیر قانونی از دل خاک بیرون آمده بود بطور مخفیانه مورد خرید و فروش قرار می گرفت که پس از تحقیق، مشخص شد که مربوط به منطقه خوروین در شمال غربی تهران است.
ایران معتقد است آن خانم فرانسوی یک سال قبل از ترک ایران ، در سال ۱۹۶۵میلادی تصمیم به خروج این اشیا از ایران می گیرد و باتوجه به نبود امکان خروج اشیای عتیقه از ایران بدون کسب مجوز ، از یک دیپلمات بلژیکی می خواهد این اشیا را به عنوان وسایل شخصی دیپلمات به بلژیک حمل کند.
دراین پرونده ، دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان شاکی و خانم ولفکاریونس به عنوان مدعی مالکیت اشیا هستند. ضمنا نامبرده ، پرفسور واندنبرگ و دولت بلژیک را نیز به جهت دخالت وی و مقامات وزارت امورخارجه بلژیک در امور خصوصی اشخاص به دادرسی احضارکرده است . زیرا وی مدعی است که هم آقای واندنبرگ و هم مقامات بلژیک دریک برهه از زمان و قبل از آغاز اقدامات جمهوری اسلامی ایران و پیش از وجود قرار توقیف اموال و بطور غیر قانونی مانع از دستیابی او به اشیا متعلق به وی گردیده اند.
مرکز امور حقوقی بین المللی در گزارش خود آورده است که باتوجه به گذشت قریب به ربع قرن از آغاز دادرسی فوق و فوت مدعی ، فعلا وارث وی در دادرسی حضور دارد . آقای پرفسور واندنبرگ و همچنین همسر ایرانی خانم ملکی نیز از دنیا رفتند ، ولی اشیای منطقه خوروین همچنان در انبارهای موزه سنکانتنر در انتظار تصمیم عادلانه دادگاه بلژیکی است.
جممهوری اسلامی ایران، به دلیل نگرانی موجود و جهت حفظ آثار و میراث گذشتگان یکبار درخواست بازگشایی جعبه ها و بررسی وضعیت آنان را کرده است.
گفتنی است؛ دولت بلژیک از طریق وکیل خود به دادگاه استیناف بروکسل، کتبا اعلام کرده است که خروج اشیای عتیقه غیرقانونی بوده و مدعی با تمهیدات قبلی و بااستفاده از تسهیلاتی که ماموران دیپلماتیک از آن برخوردارند ، این اشیا را همراه وسایل شخصی یک دیپلمات که معمولا مورد بازرسی قرار نمی گیرد ، به خارج منتقل کرده است و موضوع از چارچوب یک قضیه خصوصی خارج می گردد.
در گزارش مرکز امور حقوقی بین المللی ریاست جمهوری آمده است: دفاعیات جمهوری اسلامی ایران نیز بر محور مالکیت ایران به میراث فرهنگی خود و تعلق میراث فرهنگی کشورمان به تمامی ایرانیان ولزوم برگشت بی قید و شرط آنها کماکان ادامه دارد و جلسه آتی دادگاه که به دفاعیات وکیل دولت بلژیک و احیانا وراث پرفسور واندنبرگ اختصاص خواهد داشت ، در ماه دسامبر (آذر ماه) در بروکسل برگزار خواهد شد
مرجع خبر:خبرگزاری ایسکانیوز
